Het oude ambacht

Onderstaand een video opname gemaakt door een van de voormalige medewerkers van de firma Pootjesglas, in april 1993; dus toen de firma Pootjesglas nog volop in bedrijf was. De opname is recent gedigitaliseerd van VHS-C naar dvd.
7 november 2015 voorzien van afbeeldingen en tekstuele zaken, in iMovie op de Mac.

De hele video duurt iets meer dan vijf minuten.

(Er zit geen geluid bij!)

Klik in de onderstaande foto’s voor een vergroting in een nieuw browservenster.

Het maken van de glazen bordjes van Pootjesglas ging volgens een vast productieproces.

DE SPUITKAMER

Vervaardigd uit grote glasplaten in twee diktes 1,5 mm (enkeldik) en 3 mm (dubbeldik).
Het enkeldikke glas werd gebruikt voor alle maten kleiner dan 40 x 100 mm.
De platen werden aan een kant gespoten met een verflaag in de volgende kleuren: wit, zwart, grijs, levergrijs, geel, crème, signaalrood, licht perzisch rood, donker perzisch rood, donkerblauw, korenblauw, groen, donkergroen, zilver en goud.
Na het spuiten werden de glasplaten gestookt in een grote stalen gasoven.

DE BIEZERIJ

Vervolgens werden deze platen aan de hand van de bestellingen op de gewenste standaardmaten gesneden, de scherpe randen geslepen en voorzien van gaatjes boven, of gaatjes links of rechts voor scharnier.
Aan de scharniergaatjes werd later in het proces een beugeltje bevestigd.
De gaatjes werden afgewerkt met glasringen zoals op de meeste foto's duidelijk zichtbaar is.

biesapparaatje


De randen werden geslepen, en met een speciaal biesapparaatje werd de buitenste rand van het glas weer ontdaan van de verflaag. Je had dan rondom een mooi doorzichtig randje.






DE DRAAIERIJ 

Hier werd het voorbewerkte glas, aan de hand van de zogenaamde blauwe opdracht-bonnen beletterd, met het gevraagde font en tekst.
Er waren 3 fonts beschikbaar, onze letter, later afgekort naar OL of onze letter rechte poten, afgekort naar OLRP, of nieuwe letter, afgekort NL.
Het bijzondere van deze lettertypen is dat ze uitsluitend uit cirkels en stokken bestaan.
De indeling werd grotendeels bepaald door degene die het bordje maakte. Soms had de vertegenwoordiger een speciale wens van de klant aangegeven. (op de blauwe opdracht-bon).
Het veelvuldig gebruik van sierlijnen maakte het gemakkelijker de belettering te centreren.
Een ander veel gebruikt trucje om woorden te centreren, was de hoofdletter aan het begin van een woord als laatste te plaatsen en deze zo groot te maken als nodig was.

Als de cirkels en stokken geplaatst waren, werd het bordje even te drogen weggezet.

bijwerkpen

Als de verf genoeg aangedroogd was werden de stokken met een bijwerkpen,






en in latere jaren ook vaak met een scheermesje op de juiste lengte gebracht.





Alle bordjes werden nagekeken op tekst- of kleurfouten en in houten rekjes geplaatst.

Alles ging wederom de oven in om de belettering van verf extra hard te maken.

FOTO’S VAN INSTRUMENTEN

Klik in de onderstaande foto’s voor een vergroting in een nieuw browservenster.

machine-pootjesglas


Dankzij het vasthouden van individuele vakmanschap en de grote inventiviteit bij één van de gezinsleden van de familie Pootjes; 
Pim Pootjes (de helft van alle benodigde apparatuur is door hem bedacht en geconstrueerd; zie de foto's links en hieronder), is een grote flexibiliteit in productie-mogelijkheden ontstaan.

01 enkele draai en aanstreeppen




De enkele draai- en aanstreeppen werd gebruikt voor de kleinste lettertjes, het zogenaamde microwerk.

02 dubbele draai en aanstreeppen






De dubbele draai- en aanstreeppen voor letters met een dikte van 0,5 tot ca 1,5 mm.

03 4 x vulpen







De vulpennen waren er in 4 maten 2, 3, 6 en 10 mm.
Op de foto kun je duidelijk zien dat de bekjes steeds breder worden.

Bij de vuldraaipennen werden de stokken met dezelfde pen getrokken.

04 vulpen met open bakje




Bij de vulpen met open bakje kun je zien dat het klepje weggedraaid kon worden om de verf in de pen te doen.

05 hulpmiddelen om V en K te maken






De twee driehoeken werden gebruikt om de V en K te kunnen aanstrepen.






DE INPAKAFDELING

Na het stoken werd alles naar deze afdeling gebracht.
Hier werden de bordjes schoongemaakt en eventueel voorzien van bevestigingsmiddelen.
Die metalen bijproducten werden vervaardigd op de klemmenafdeling.

DE KLEMMENAFDELING

Bij sommige moest er bijvoorbeeld een scharnier aan de achterzijde bevestigd worden,






of dubbelzijdig kleefband voor montage van het glas aan de voorzijde (ter bescherming)

en bij andere bordjes werden klemmen om neer te kunnen zetten, of ketting(en) geleverd om de bordjes op te kunnen hangen.



schakelkettinkjes


Ook waren er verschillende vormen haakjes leverbaar, typisch Pootjesglas is bijvoorbeeld het ophangen van meerdere bordjes onder elkaar met zogenaamde schakelhaakjes.






Als laatste werd alles goed verpakt en voorzien van de naam van de klant.



De afleveraars van de buitendienst bezorgden hierna alles bij de opdrachtgever.


klemmen voorzijde


Een voorbeeld van twee bordjes (weliswaar anno 2015), maar authentiek verlijmd op multiplex, zelfs met de naar binnen wegklapbare scharnieren van weleer.

© 2024  Pootjesglas.nl